قيمت نفت در حال حاضر حول و حوش 70 دلا ر مي چرخد و اين در حالي است که قيمت پيشنهادي دولت براي بهاي نفت در بودجه سال آينده با تنها 5 دلا ر فاصله روي 65 دلا ر ايستاده است. از نظر کارشناسان اقتصادي اين فاصله کوتاه ريسک بزرگي محسوب مي شود و در فضاي فعلي بازارهاي انرژي احتمال کاهش بيش از اين قيمت هاي نفت نيز وجود دارد.
نفت دوباره دچار سرگيجه شده است و اين سرگيجه بدون شک اقتصاد بسياري از کشورهاي جهان را دچار مشکل مي کند. به نظر مي رسد حالا ديگر هيچ شکي باقي نمانده است که بهاي نفت تبديل به يک کابوس شده است. کابوسي که در هر حال براي شاخص هاي اقتصادي جز زيان چيزي در نهايت به همراه نخواهد داشت; مخصوصا براي کشورهايي که عادت کرده اند تا هندوانه هاي درشت اقتصاد را با بازوي نفت از روي زمين بردارند. يعني همان کشورهايي که چند دهه پيش به تک محصولي ها يا مسافران نفت شهره شدند و هنوز هم بسياري از آنان نمي تواند از گرده نفت پايين بياييند. به هر حال اين يک واقعيت است; کابوس نفت همچنان چرخ مي زند و نفتي ها بيش از سايرين بايد در گيرو دار اين کابوس گرفتار شوند.  شيخ نشين هاي اوپکي با صورت هايي پر از لبخند بارها در هفته گذشته و هفته قبل از آن گفتند که ما نفت 80 دلاري را دوست داريم چون اين قيمت معجون نجاتي براي اقتصاد ماست اما با اين وجود به نظر مي رسد که شاخص ها تمايلي ندارند تا با خواست شيخ نشين هاي نفتي همراه شوند. در دور روز گذشته اما تنها ايالات متحده توانست طعم شيرين نفت را مزمزه کند. پنج شنبه رويترز در لندن گزارش داد که نفت آمريکا بعد از سخنراني اوباما تا 74 دلار را پشت سر گذاشته است. اين هم بدون شک مي تواند طنزي براي اقتصاد جهاني باشد چون اوباما در آخرين سخنراني خود به عنوان پرزيدنتي که بار شکست اقتصادي را به دوش مي کشد، هيچ حرف تازه اي براي گفتن نداشت. فعالان اقتصادي آمريکا بعد از پايان سخنان سالانه آقاي رييس جمهور شايد نا اميدتر از هر زمان ديگري بودند. آنها با شروع سال 2010 بيش از 9 بانک خود را از دست داده اند اما با اين وجود هنوز شعار تغيير اوباما نتوانسته است براي اقتصاد آمريکايي کاري کند و سخنراني سالانه پرزيدنت نيز برگه  اميدي به اين شکست اقتصادي اضافه نکرده است.
به هر حال اما نرخ نفت در آمريکا به 74 دلار تنه مي زند و اين به نظر مي رسد به خاطر تصميم بانک مر کزي آمريکا باشد مبني بر اين که نرخ سود نزديک به صفر باقي مي ماند. با اين وجود بايد گفت که اين تنها اوپکي ها هستند که روزهاي بدي را در بازار جهاني نفت تجربه مي کنند. البته ساير نفت ها نيز چنين روزگاري دارند. مثلا هر بشکه نفت درياي شمال، برنت، روز پنج شنبه در بازار معاملات لندن با هفتاد و دو دلار و پنج سنت معامله شد.
بنا به گزارش ايلنا به نقل از شبکه تلويزيوني يورونيوز، هر بشکه نفت وست تگزاس اينترمديت نيز در بازار معاملات نيويورک با هفتاد و سه دلار و هشتاد و پنج سنت داد و ستد شد. در واقع مي توان گفت که اوپکي ها بيشترين سقوط بهاي نفت را مزمزه کرده اند، تا حدي که رئيس شرکت نفت آرامکو عربستان سعودي مي گويد: افزايش بهاي نفت و رسيدن آن به نقطه اوج در آينده تکرار نخواهد شد.
در حال حاضر فصل بودجه و يا تدوين سند مالي سال آينده براي بسياري از نفتي ها از راه رسيده است. ايران در نخستين گام براي سال 89 بودجه خود را بر اساس نفت 65 دلاري بسته است. اين نرخ نشان مي دهد که مسوولين اقتصادي ايران به ياري نفت براي چرخاندن سکان اقتصاد اميد بسته اند فارغ از اين که فاصله کوچک 5 دلاري ميان بهاي نفت با سقف طلاي سياه در بودجه شايد بزرگترين ريسک اقتصادي محسوب شود. در اين حالت اگر نفت هرگز از 70 دلار کمتر نشود، اين ذخاير دلاري ايران هستند که در محاق قرار مي گيرند. اينها اما همه يک احتمال است; همان طور که از سوي ديگر احتمال کاهش شديد بهاي نفت را نيز ناديده نمي توان گرفت. يعني اگر فردا اتفاقي رخ دهد و نفت به 50دلار پرتاب شود، به واسطه اين کاهش بهاي نفت، تمام تعهدات اقتصادي به حاشيه رانده مي شوند. جالب اينجا است که در سال گذشته بهاي نفت در بودجه ايران به 38 دلار نمي رسيد و در سال قبل از آن نيز 40 دلار تخمين زده شده بود، يعني حتي در بهترين قيمت هاي نفتي نيز، نفت 65 دلاري براي بودجه تدوين نمي شد. به نظر مي سد امسال مسوولين اقتصادي ايران با نفت 65 دلاري در واقع ديگ ريسک را روي سر گرفته اند; ريسکي که در دنياي نفت يک شوخي بزرگ محسوب مي شود. بدون شک بايد اين مثال را باور کرد. غول هاي نفتي مي گويند که نفت ديوانه است. يعني اصلا نمي توان با قاطعيت در مورد آن سخن گفت. براي همين بايد تا آنجا که مي شود دايره ريسک را کوچک کرد. فرار از چاله هاي نفتي شايد دست اقتصادهاي نفتي را براي مانور اقتصادي ببندد ولي اين خاصيت را دارد که وقتي نفت يکباره به عقب باز مي گردد برنامه هاي اقتصادي به گل فرو نروند.

نویسنده : معصومه دانشور